Ο Άγγλος ασθενής

Στην ευρωπαϊκή περίοδο 2015/16 η Πρέμιερ Λιγκ θα εκκινήσει, για πρώτη φορά μετά το 2006, από την τρίτη θέση στη βαθμολογία της UEFA

Εν αρχή ην η (ιστορική) πρεμιέρα. Την περίοδο 2014/15 η Αγγλία για πρώτη φορά από το 1993, όταν ακόμη υπήρχε και το Κύπελλο Κυπελλούχων, έμεινε δίχως εκπροσώπους στην προημιτελική φάση των ευρωπαϊκών διοργανώσεων. Στο Τσάμπιονς Λιγκ, μάλιστα, αυτό το Βατερλό επήλθε για δεύτερη φορά την τελευταία τριετία, ενώ την περασμένη τετραετία η Πρέμιερ Λιγκ είχε μόλις τρεις εκπροσωπήσεις στην οκτάδα της κορυφαίας διασυλλογικής διοργάνωσης -δέκα λιγότερες δηλαδή απ’ ό,τι τη «χρυσή» τετραετία 2008-11.

Η Αγγλία κατάφερε να κλείσει την ευρωπαϊκή περίοδο στη δεύτερη θέση της βαθμολογίας πενταετίας της UEFA (βλέπε Πίνακα 1), η συγκομιδή της ωστόσο (13.571) ήταν η χειρότερη από την περίοδο 2003/04 (11.571) και την υποχρεώνει να εκκινήσει τη νέα σεζόν από την τρίτη θέση, κάτι που τελευταία φορά είχε συμβεί το καλοκαίρι του 2006 (βλέπε Πίνακα 2 και 4 αντιστοίχως).

Τότε η Πρέμιερ Λιγκ χρειάστηκε μόλις δύο χρόνια, προκειμένου ν’ ανέβει στην κορυφή της βαθμολογίας της UEFA και να παραμείνει εκεί για τέσσερα χρόνια στη σειρά (βλέπε Πίνακα 3) φτάνοντας μέχρι και στους 5.233 βαθμούς το προβάδισμά της από τη δεύτερη Ισπανία (καλοκαίρι 2009). Έξι χρόνια αργότερα, ωστόσο, οι Ίβηρες έκλεισαν την περίοδο 2014/15 και θα εκκινήσουν τη σεζόν 2015/16 με πλεονέκτημα 19.600 βαθμών έναντι της Αγγλίας.

Η εν λόγω πραγματικότητα αποτελεί ένα ισχυρό πλήγμα στο γόητρο της πλουσιότερης λίγκας στον κόσμο, η οποία για την τριετία 2016-19 θα εισπράττει χάρη στο νέο τηλεοπτικό συμβόλαιό της 3,2 δισεκατομμύρια ευρώ ανά χρονιά! Το ποσό αυτό είναι τετραπλάσιο απ’ αυτό που εισπράττουν οι επαγγελματικοί σύλλογοι στη Γερμανία, η οποία θα εκκινήσει την ερχόμενη ευρωπαϊκή σεζόν μπροστά από την Αγγλία -για πρώτη φορά από το καλοκαίρι του 2000.

Λειψανδρία σε προπονητές

Τι(ς) πταίει και η Πρέμιερ Λιγκ δεν μετατρέπει το οικονομικό της προβάδισμα σε αγωνιστικό; Σε περίοπτη θέση μεταξύ των υπαιτίων είναι οι προπονητές που αδυνατούν να μετατρέψουν τον πλούτο σε ποδοσφαιρική κουλτούρα. Στο Νησί υπάρχουν ασφαλώς τεχνικοί εγνωσμένης αξίας, όπως οι Ζοζέ Μουρίνιο, Λούι φαν Χάαλ και Αρσέν Βενγκέρ, αλλά οι δύο τελευταίοι έχουν ξεπεράσει τα 60, ενώ από τους 20 προπονητές της Πρέμιερ Λιγκ μόνον επτά είναι κάτω από 50 χρόνων.

Δημοσιευθείσα το 2012 έρευνα ανέβαζε στους 2.769 τους Άγγλους με δίπλωμα επαγγελματία προπονητή (βάσει προδιαγραφών της UEFA). Στη Γαλλία το ίδιο χρονικό διάστημα ήταν 17.588, στην Ισπανία 23.995, στην Ιταλία 29.420 και στη Γερμανία 34.970!

«Μ’ εξαίρεση τον Χάρι Ρέντναπ (Τότεναμ) δεν υπάρχει άλλος Άγγλος προπονητής που να συμμετείχε στο Τσάμπιονς Λιγκ την περασμένη δεκαετία», σημειώνει ο Τζέρεμι Ουίλσον, ρεπόρτερ της Daily Telegraph. «Στην Αγγλία επενδύονται ελάχιστα στη δουλειά στα βασικά. Πολλοί Άγγλοι προπονητές διαμαρτύρονται ότι δεν μπορούν να δείξουν την αξία τους στους κορυφαίους συλλόγους, διότι οι τελευταίοι επιλέγουν αλλοδαπούς τεχνικούς».

Μόλις το 2012 η αγγλική ομοσπονδία αντιδρώντας στα απανωτά στραπάτσα της εθνικής ομάδας εγκαινίασε το (αξίας 120 εκατομμυρίων) ποδοσφαιρικό κέντρο «Σεντ Τζόρτζις Παρκ», όπου εκπαιδεύονται προπονητές. Εμπειρία από ανάλογα πρότζεκτ σε άλλες χώρες καταδεικνύει ότι τα πρώτα αποτελέσματα συνήθως εμφανίζονται μετά από τουλάχιστον μια δεκαετία.

Κάλπικες υπεραξίες

Στην Αγγλία ο προπονητής αποκαλείται μάνατζερ, αφού στις αρμοδιότητες τους εντάσσονται και αυτές του τεχνικού διευθυντή. Εξ ου και οι τεχνικοί της Πρέμιερ Λιγκ δεν μπορούν να αποφύγουν τις μομφές για λάθη τόσο σε επίπεδο τακτικής όσο και στη στελέχωση των ομάδων τους. Το επίπεδο των αλλοδαπών σούπερ σταρ είναι πλέον πιο χαμηλό απ’ ό,τι στο παρελθόν. Εξακολουθούν να αγοράζονται και να πληρώνονται πανάκριβα, αλλά πλέον δεν κάνουν τη διαφορά σε κορυφαίο επίπεδο. Δεν είναι τυχαίο ότι από τους 20-30 κορυφαίους ποδοσφαιριστές στην Ευρώπη είναι ζήτημα αν το 10% παίζει στην Αγγλία.

Οι προπονητές και οι σύλλογοι της Πρέμιερ Λιγκ δεν κάνουν σωστές επενδύσεις, αλλά χρυσοπληρώνουν μετριότητες, απλώς επειδή αντέχουν οικονομικά να το κάνουν. Η Σίτι είναι ο αθλητικός (όχι απλώς και μόνον ο ποδοσφαιρικός) σύλλογος που σύμφωνα με το αμερικανικό ESPN πληρώνει παγκοσμίως τους υψηλότερους μισθούς: σχεδόν 7,4 εκατομμύρια ετησίως κατά μέσο όρο -περισσότερα απ’ ό,τι οι Γιάνκις και Ντότζερς στο αμερικανικό πρωτάθλημα μπέιζμπολ.

Η Αγγλία, συνεπώς, μπορεί να επαίρεται για τον πλούτο της. Μπορεί επίσης να υπερηφανεύεται για την ανταγωνιστικότητά της, σαφώς υπέρτερη της μονοκρατορίας των Μπάγερν (Γερμανία) και Γιουβέντους (Ιταλία) και του διπολισμού των Μπαρσελόνα και Ρεάλ Μ. (Ισπανία). Όπως όμως πολύ ορθά έχει επισημάνει ο Τζέιμι Κάραγκερ: «Έχουμε την πιο συναρπαστική, αλλά όχι την καλύτερη λίγκα».

Η Πρέμιερ Λιγκ δεν είναι το ποιοτικότερο πρωτάθλημα κι εσχάτως έχει απολέσει το καλό της όνομα στην Ευρώπη. Αυτό είναι, στη χειρότερη περίπτωση, ένα πρόβλημα γοήτρου. Δεν είναι όμως κρίση ταυτότητας. Η ναυαρχίδα του αγγλικού ποδοσφαίρου ξέρει άριστα τι είναι: μια μηχανή κοπής χρήματος που δουλεύει αδιάκοπα και με αυξητικό ρυθμό. Σχεδόν δέκα δισεκατομμύρια ευρώ μόνον από το καινούργιο τηλεοπτικό συμβόλαιο το αποδεικνύουν περίτρανα.

Πίνακας 1

Βαθμολογία UEFA 2015

Χώρα                10/11     11/12     12/13     13/14     14/15     Βαθμοί

1. Ισπανία         18.214   20.857   17.714   23.000   20.214   99.999

2. Αγγλία          18.357   15.250   16.428   16.785   13.571   80.391

3. Γερμανία      15.666   15.250   17.928   14.714   15.857   79.415

4. Ιταλία           11.571   11.357   14.416   14.166   19.000   70.510

Πίνακας 2

Βαθμολογία UEFA 2016

Χώρα                11/12     12/13     13/14     14/15     15/16     Βαθμοί

1. Ισπανία         20.857   17.714   23.000   20.214   0.000     81.785

2. Γερμανία      15.250   17.928   14.714   15.857   0.000     63.749

3. Αγγλία          15.250   16.428   16.785   13.571   0.000     62.034

4. Ιταλία           11.357   14.416   14.166   19.000   0.000     58.939

Πίνακας 3

Βαθμολογία UEFA 2012

Χώρα                07/08     08/09     09/10     10/11     11/12     Βαθμοί

1. Αγγλία          17.875   15.000   17.928   18.357   15.250   84.410

2. Ισπανία         13.875   13.312   17.928   18.214   20.857   84.186

3. Γερμανία      13.500   12.687   18.083   15.666   15.250   75.186

4. Ιταλία           10.250   11.375   15.428   11.571   11.357   59.981

Πίνακας 4

Βαθμολογία UEFA 2006

Χώρα                01/02     02/03     03/04     04/05     05/06     Βαθμοί

1. Ισπανία         14.857   15.500   14.312   12.437   15.642   72.748

2. Ιταλία           12.571   15.928   8.875     14.000   15.357   66.731

3. Αγγλία          11.571   10.666   11.250   15.571   14.428   63.486

4. Γαλλία          7.125     7.916     13.500   11.428   10.812   50.781

Δημοσιεύτηκε στην κυριακάτικη Σημερινή στις 14 Ιουνίου 2015.