Ξανά στο στόχαστρο των ΗΠΑ η Βενεζουέλα

του Λεωνίδα Βατικιώτη

Το ‘πε, «να βάλουν τις βίζες οι Αμερικάνοι εκεί που ξέρουν», μιλώντας το Δεκέμβριο σε ανοιχτή συγκέντρωση στο Καράκας με αφορμή τη συμπλήρωση 15 ετών από την ανάληψη της προεδρίας από τον Ούγκο Τσάβες, και το ‘κανε ο πρόεδρος της Βενεζουέλας, Νικολάς Μαδούρο. Τα εμπόδια στις επισκέψεις Αμερικάνων στη Βενεζουέλα ήταν μόνο ένα από τα μέτρα που ανακοίνωσε ο πρόεδρος της χώρας την 1η Μαρτίου, απαντώντας στις αμερικάνικες προκλήσεις εναντίον της Βενεζουέλας. Στα υπόλοιπα μέτρα που ανακοινώθηκαν περιλαμβάνεται η μείωση του προσωπικού της αμερικάνικης πρεσβείας στο Καράκας και η απαγόρευση εισόδου στη χώρα συγκεκριμένων Αμερικανών αξιωματούχων. Μέτρο που ανακοινώθηκε ως απάντηση στη δημοσιοποίηση αντίστοιχης λίστας 50 Βενεζολάνων αξιωματούχων και των συγγενών τους το Δεκέμβριο του 2014 από την Ουάσινγκτον, οι οποίοι απαγορεύεται να ταξιδέψουν στις ΗΠΑ, με το αιτιολογικό ότι πρωταγωνίστησαν στην παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Κατηγορία που ποτέ δεν αποδείχθηκε.

Η απαγόρευση εισόδου στην αμερικάνικη επικράτεια στελεχών της κυβέρνησης Μαδούρο ήταν μία μόνο από τις ευθείες παρεμβάσεις των ΗΠΑ στα πολιτικά πράγματα της Βενεζουέλας το τελευταίο διάστημα. Από τη μακρά αλυσίδα αντίστοιχων αμφισβητήσεων των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Βενεζουέλας ξεχωρίζουμε τις πιο πρόσφατες: Πρώτο, τις γενναίες χρηματοδοτήσεις που παρέχει το βαθύ αμερικάνικο κράτος στην αντιπολίτευση και κάθε λογής αντικυβερνητική ομάδα. Οι σχετικές επιδοτήσεις το 2015 ανήλθαν στα 5,5 εκατ. δολ., ενώ ιδρύματα όπως το National Endowment for Democracy χρηματοδότησε τους αντιπάλους του Μαδούρο με 2 εκατ. δολ. Δεύτερο, την απαγόρευση από το αμερικάνικο υπουργείο Εμπορίου εξαγωγών στην Βενεζουέλα πολλών και διαφορετικών ειδών που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για στρατιωτικούς σκοπούς. Τρίτο, την προειδοποίηση που απηύθυνε ο Αμερικάνος αντιπρόεδρος Τζόε Μπάιντεν, τον Ιανουάριο του 2015, στις χώρες της Καραϊβικής για την επικείμενη ανατροπή της κυβέρνησης της Βενεζουέλας και την κατάργηση του προγράμματος παροχής φθηνού πετρελαίου, με την επωνυμία Petro Caribe. Τέταρτο, το χαρακτηρισμό από τον Αμερικάνο πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα, το Φεβρουάριο του 2015 στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής Ασφαλείας, της Βενεζουέλας ως απειλής και της υποστήριξης των ΗΠΑ στους πολίτες της που αναγνωρίζεται ότι ζουν σε μια χώρα, όπου η δημοκρατία είναι σε κίνδυνο.

Προσπάθεια πραξικοπήματος

Προφανώς εντελώς… τυχαία, τις επόμενες μέρες οι ηγέτες της αντιπολίτευσης έδωσαν στη δημοσιότητα ένα έγγραφο που προειδοποιούσε τον πρόεδρο Μαδούρο για το τέλος της κυβέρνησής του, ενώ υποσχόταν την αντικατάστασή της από ένα φιλο-επιχειρηματικό, νεοφιλελεύθερο μοντέλο. Το κείμενο υπογραφόταν από φυλακισμένους ηγέτες της αντιπολίτευσης, λόγω της ανάμιξής τους στα αιματηρά επεισόδια του 2014, όπου έχασαν τη ζωή τους περισσότερα από 40 άτομα, μεταξύ των οποίων και πολλοί αστυνόμοι (απολογισμός χωρίς προηγούμενο στο πλαίσιο διαδηλώσεων) κι επίσης από το δήμαρχο του μητροπολιτικού Καράκας (κάτι μεταξύ Κολωνακίου και Πολιτείας) Αντόνιο Λεντέσμα. Η σύλληψή του στη συνέχεια και ο θάνατος ενός 14χρονου από αστυνομικά πυρά στις διαδηλώσεις που ακολούθησαν ανέβασαν παραπέρα το θερμόμετρο της έντασης στην Βενεζουέλα. Αρωγός στην προσπάθεια των ΗΠΑ να ανατρέψουν τον Τσάβες είναι κι οι ντόπιοι επιχειρηματίες που εκμεταλλεύονται τον σχετικά υψηλό πληθωρισμό της τάξης του 64% (όταν προ Τσάβες, ξεπερνούσε το 100%) για να κερδοσκοπούν ασύστολα και προκαλούν ακόμη και τεχνικές ελλείψεις σε βασικά αγαθά, με απώτερο στόχο να στρέψουν τον πληθυσμό εναντίον της κυβέρνησης. Για να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση τον υπόγειο πόλεμο των αμερικανόδουλων επιχειρηματιών προχώρησε στην κρατικοποίηση της αλυσίδας σούπερ μάρκετ Dia a dia και στη σύλληψη του ιδιοκτήτη της και στην κρατικοποίηση επίσης της αλυσίδας φαρμακείων Farmatodo.

Η αμερικάνικη επιθετικότητα εναντίον της Βενεζουέλας εξηγείται αρχικά λόγω του πολιτικού προσανατολισμού της χώρας. Οι ΗΠΑ θέλουν να συντρίψουν τη Βενεζουέλα, για να πάψει να αποτελεί παράδειγμα για την υπόλοιπη Λατινική Αμερική. Το πρόβλημα των ΗΠΑ είναι ο λεγόμενος Τσαβισμός που μπορεί να συμπυκνωθεί στην υποστήριξη των πιο φτωχών στρωμάτων του πληθυσμού με τη δωρεάν παροχή βασικών κοινωνικών υπηρεσιών, όπως η υγεία. Παράλληλα, στα επιλεκτικά αλλά καίρια πλήγματα στην επεκτατική πολιτική των ΗΠΑ και των πολυεθνικών τους. Σε αυτό το πλαίσιο για παράδειγμα από τα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησης του Τσάβες τα δικαιώματα που πληρώνουν οι πολυεθνικές για την εξόρυξη των ενεργειακών προϊόντων της Βενεζουέλας αυξήθηκαν από 1% σε 30% και η φορολογία από 5% σε 50%.

Τεράστια κοιτάσματα

Κατά δεύτερο, η αμερικανική επιθετικότητα εναντίον της Βενεζουέλας εξηγείται λόγω των τεράστιων αποθεμάτων που έχει η χώρα σε πετρέλαιο. Όπως φαίνεται και στον πίνακα που παραθέτουμε η Βενεζουέλα είναι η χώρα με τα περισσότερα βεβαιωμένα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο! Επιπλέον, το 2013 η Βενεζουέλα ήταν ο 3ος μεγαλύτερος εξαγωγέας αργού πετρελαίου στις ΗΠΑ, ο 9ος μεγαλύτερος εξαγωγέας παγκοσμίως και ο 12ος μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου και άλλων ενεργειακών ειδών. Επίσης, στη Βενεζουέλα υπάρχουν τα δεύτερα μεγαλύτερα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην αμερικάνικη ήπειρο, μετά τις ΗΠΑ. Δεδομένης λοιπόν της σημασίας της Βενεζουέλας στον ενεργειακό χάρτη, η Ουάσινγκτον δεν μπορεί να ανεχτεί ότι ασκεί μια δική της, ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική, αποτελώντας μάλιστα ένα ανταγωνιστικό πόλο συσπείρωσης στην αμερικάνικη ήπειρο που περιορίζει την αμερικανική παντοκρατορία.

Η σημαντική εξάρτηση της Βενεζουέλας από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο προδικάζουν ότι τα οικονομικά προβλήματα στο εσωτερικό της δεν πρόκειται να εκλείψουν. Ούτε επομένως κι οι αφορμές από τη μεριά των ΗΠΑ για να παρεμβαίνουν στην πολιτική της ζωή, υποκινώντας ενέργειες αποσταθεροποίησης. Η πτώση των τιμών του πετρελαίου κατά 50%, που ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2014, είχε δραματικές επιπτώσεις στη Βενεζουέλα, όπου το 95% των εξαγωγών αφορά πετρέλαιο και το 45% των δημοσίων εσόδων προέρχεται επίσης από το πετρέλαιο. Εύκολα επομένως μπορούμε να προδικάσουμε ότι ελλείψει πόρων η κοινωνική πολιτική του Μαδούρο θα μετριαστεί. Ακόμη κι έτσι όμως θα είναι ανώτερη οποιασδήποτε άλλης λατινοαμερικάνικης χώρας.

Για τους δύο παραπάνω λόγους οι ΗΠΑ και τα φιλικά τους μέσα ενημέρωσης διασύρουν συστηματικά τη Βενεζουέλα, υπερμεγενθύνοντας ειδήσεις που σχετίζονται με τις πραγματικές ελλείψεις αγαθών ή τις διαδηλώσεις - κατσαρόλας των πλουσίων στα αστικά προάστια, εξαφανίζοντας ταυτόχρονα την άνοδο του βιοτικού επιπέδου των εκατομμυρίων φτωχών ανθρώπων και την αθρόα υποστήριξη που παρείχαν αυτά ακριβώς τα πολυπληθή στρώματα στον Τσάβες παλιότερα και στον Μαδούρο τα τελευταία δύο χρόνια.

Πηγή