Η ζωή μιας ποδοσφαιρικής μπάλας δεν είναι εύκολη. Σε κάθε αγώνα δέχεται περί τα 2.000 χτυπήματα και πρέπει να διατηρείται σε φόρμα. Η Γιαμπουλάνι, η επίσημη μπάλα του Παγκοσμίου Κυπέλλου στη Νότιο Αφρική, το κάνει. Αποτελεί το μέχρι στιγμής κορυφαίο δημιούργημα στην κατασκευή μπαλών, είναι η διαχρονικά πιο στρογγυλή (απόκλιση μόλις 0,1% από το τέλειο), σταθερή στο σχήμα της και αδιάβροχη. Εντούτοις το μέτωπο των επικριτών της είναι πιο ευρύ από κάθε άλλη φορά.
Οι διαμάχες γύρω από την μπάλα της εκάστοτε τελικής φάσης του Παγκοσμίου Κυπέλλου έχουν πλέον καθιερωθεί ως αναπόσπαστο κομμάτι της διοργάνωσης. Ήδη από το Μουντιάλ στο Μεξικό το 1970 ορισμένοι φώναζαν πως η μπάλα με τα 12 μαύρα πεντάγωνα και τα έξι λευκά εξάγωνα είχε δημιουργηθεί μόνο για τηλεοπτικούς λόγους. Και το 1986, πάλι στο Μεξικό, πολλοί συμμετέχοντες επέκριναν την «Αζτέκα» (η πρώτη απόλυτα συνθετική μπάλα) ως υπερβολικά γρήγορη και απρόβλεπτη.
«Κάνει αστεία πράγματα»
Στο 19ο Παγκόσμιο Κύπελλο, εντούτοις, οι επικρίσεις έρχονται πανταχόθεν: τερματοφύλακες, παίκτες, προπονητές. «Η μπάλα είναι δύσκολη για όλους μας. Δεν μπορούμε να τη συνηθίσουμε», γκρίνιαξε ο Λιονέλ Μέσι, μολονότι έχει μέγα χορηγικό συμβόλαιο με την adidas, η οποία από το 1970 κατασκευάζει τις μπάλες των Παγκοσμίων Κυπέλλων. Στο Χερτσόγκεναουραχ, έδρα της adidas, προφανώς δεν χάρηκαν από τις σταράτες κουβέντες του Αργεντινού σούπερ αστέρα. «Είμαστε όμως σίγουροι ότι ο Λιονέλ Μέσι θα συνηθίσει την μπάλα και θα κάνει καταπληκτικές εμφανίσεις στο Παγκόσμιο Κύπελλο», τόνισε ο εκπρόσωπος Τύπου της γερμανικής εταιρείας, Όλιβερ Μπρίγκεν, και συμπλήρωσε: «Γεγονός είναι ότι η Γιαμπουλάνι πέρασε από εντατικές δοκιμές, χρησιμοποιείται στα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα από τις 4 Δεκεμβρίου 2009 και μέχρι στιγμής ουδείς είχε παραπονεθεί».
Το κυτίο παραπόνων άρχισε να γεμίζει λίγο πριν και κυρίως μετά την έναρξη της διοργάνωσης, στην οποία οι πλείστες γκάφες τερματοφυλάκων έχουν αποδοθεί στη Γιαμπουλάνι. «Αυτή η μπάλα είναι ντροπή», δήλωσε ο Ιταλός Τζιανλουίτζι Μπουφόν, «έχει αινιγματικό χαρακτήρα», εκτίμησε ο Ισπανός Ίκερ Κασίγιας, «για τους αμυντικούς είναι δύσκολο να υπολογίσουν την πορεία της, στους επιθετικούς δυσχεραίνει το τελείωμα των φάσεων», κατέληξε ο Παραγουανός Χούστο Βιγιάρ.
«Είναι δύσκολο να την κοντρολάρεις στις μακρινές μπαλιές», παραδέχτηκε ο αρχηγός της Σλοβενίας, Ρόμπερτ Κόρεν. «Όλες οι ομάδες έχουν πρόβλημα με τις μακρινές μπαλιές και τις σέντρες», συμπλήρωσε ο αμυντικός στυλοβάτης της Σερβίας, Νεμάνια Βίντιτς. Το κερασάκι στην τούρτα, εκ μέρους των προπονητών, ανέλαβε να βάλει ο Μπερτ φαν Μάρβαϊκ. «Αυτό το τόπι πετά προς όλες τις κατευθύνσεις και κάνει αστεία πράγματα», κατακεραύνωσε ο Ολλανδός εκλέκτορας την μπάλα, η οποία στον αέρα μοιάζει να τελεί υπό διαρκή κρίση… επιληψίας.
Αυξημένης ταχύτητας
Ο Άντι Χάρλαντ από το Πανεπιστήμιο του Λάφμπορο, υπεύθυνος για τα αεροδυναμικά τεστ και το σχεδιασμό της Γιαμπουλάνι, αποδίδει τις διαμαρτυρίες στην αυξημένη ταχύτητα της μπάλας, η οποία ούτως ή άλλως είναι γρηγορότερη από τις προκατόχους της και αποκτά ακόμη μεγαλύτερη ταχύτητα ανάλογα με το υψόμετρο. Για παράδειγμα στο Γιοχάνεσμπουργκ (1.700 μέτρα πάνω από τη στάθμη της θάλασσας) γίνεται ταχύτερη κατά 5%. «Αυτό αφήνει λιγότερο χρόνο αντίδρασης στους τερματοφύλακες», υπογραμμίζει ο Χάρλαντ.
Είναι όμως η μεγαλύτερη ταχύτητα η εξήγηση των πάντων; «Οι παίκτες βλέπουν την μπάλα να έρχεται προς το μέρος του και μετά συμβαίνει κάτι εντελώς διαφορετικό», ισχυρίζεται ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Αδελαΐδας, Ντέρεκ Λάινβεμπερ. Το πόρισμα της μελέτης του: αν η μπάλα χτυπηθεί με κλίση, η πτήση της είναι πολύ σταθερή. Αν όμως χτυπηθεί ψηλά και ευθεία, αλλάζει εν μέρει αρκετές φορές την πορεία της στον αέρα.
«Είναι ένα φυσικό φαινόμενο, το οποίο μπορεί να δημιουργηθεί σε κάθε μπάλα», δηλώνει ο Χανς-Πέτερ Νίρνμπεργκ, υπεύθυνος στην adidas για την τεχνική εξέλιξη των μπαλών του Παγκοσμίου Κυπέλλου. «Υπό φυσιολογικές συνθήκες ο αέρας αγκαλιάζει την μπάλα και δημιουργεί πίσω της ένα μικρό στρόβιλο. Αυτό το αέρινο αγκάλιασμα ωστόσο μπορεί να σπάσει από διαταραχές και πλάγιες δυνάμεις να επιδράσουν στην μπάλα, με αποτέλεσμα ν’ αλλάζει πορείες».
Τρόποι χτυπήματος
Αυτό το αποτέλεσμα μπορεί να παραχθεί απόλυτα συνειδητά, ισχυρίζεται ο Νίρνμπεργκ, «όπως για παράδειγμα συμβαίνει στο σερβίς του βόλεϊ. Στο ποδόσφαιρο τέτοια χτυπήματα κάνουν παίκτες όπως ο Μέσι ή ο Μπέκαμ. Το πόδι δεν χτυπά την μπάλα με όλη τη δύναμη της φόρας, αλλά φρενάρει λίγο πριν το σουτ και χτυπά ξερά την μπάλα».
Ο Κριστιάνο Ρονάλντο προτιμά μια άλλη προσέγγιση: τη χτυπά όσο πιο χαμηλά γίνεται και μετά σηκώνει γρήγορα το πόδι ψηλά δίνοντάς της τη μέγιστη περιστροφή, με αποτέλεσμα η μπάλα να παίρνει πολύ μεγάλο ύψος και να κατεβαίνει λίγο προτού πλησιάσει την εστία. Η τρίτη εναλλακτική είναι να μη δώσεις καμία τροχιά στην μπάλα, η οποία μέσω περιδινήσεων χορεύει στον αέρα και μπορεί ν’ αλλάξει τροχιά ακόμη και λίγο πριν την εστία. «Είναι απίστευτο. Η μπάλα συμπεριφέρεται σαν να την κατευθύνει κάποιος και απόλυτα αιφνίδια αλλάζει πορεία στον αέρα», περιέγραψε την εμπειρία του ο Βραζιλιάνος επιθετικός Λουίς Φαμπιάνο.
ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΓΙΑΜΠΟΥΛΑΝΙ
1. ΦΥΣΑΛΙΔΑ
Αποτελείται από λατέξ, είναι υπεύθυνη για την άριστη συμπεριφορά στις προσκρούσεις και στις αναπηδήσεις. Η Γιαμπουλάνι με περίμετρο 69 εκατοστών είναι μία από τις πιο στρογγυλές μπάλες όλων των εποχών
2. ΑΕΡΙΝΕΣ ΕΓΚΟΠΕΣ
Αυτές οι εμβαθύνσεις υπάρχουν σε όλη την επιφάνεια της Γιαμπουλάνι, προκειμένου να σταθεροποιούν τη συμπεριφορά της στον αέρα.
3. ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΡΙΤΥΛΙΓΜΑ
Αποτελείται από μείγμα πολυεστέρας και βαμβακιού, είναι ο υποστηρικτικός σκελετός της μπάλας.
4. ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΕΣ ΠΛΑΚΕΣ
Το κάλυμμα της μπάλας, η οποία ζυγίζει 440 γραμμάρια, αποτελείται από οκτώ συγκολλημένες τρισδιάστατες πλάκες. Η δομή της επιφάνειας αυξάνει τον έλεγχο της μπάλας.
Δημοσιεύτηκε στην ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου