Η ιστορία της παραίτησης του Ραλφ Ράνγκνικ από τη Σάλκε καλό θα είναι να μας απασχολήσει και πέρα από τις αγωνιστικές προεκτάσεις της, ήτοι από την ανησυχία, στην οποία ρίχνει την προσεχή αντίπαλο της ΑΕΚ στο Γιουρόπα Λιγκ.
Αυτή η υπόθεση δέον εστί να μας προβληματίσει για την εν γένει στάση μας απέναντι στον επαγγελματία προπονητή και να γίνει η αφορμή, ώστε -σκεπτόμενοι ορισμένα πράγματα διαφορετικά- ν’ αναθεωρήσουμε ορισμένες στερεότυπες αντιλήψεις και συμπεριφορές μας.
Στο σύγχρονο ποδόσφαιρο (δηλαδή έναν γυάλινο κόσμο, όπου ουδείς έχει την ευκαιρία να αποτραβηχτεί κάπου και να ηρεμήσει και ο χορός δισεκατομμυρίων απαγορεύει τα λάθη και τις ανθρώπινες αδυναμίες) ο προπονητής έχει πάψει προ πολλού ν’ αποτελεί (μόνο) το εύκολο θύμα.
Εδώ και καιρό έχει εξελιχθεί στον αδύναμο κρίκο, στον οποίο από τη μία φορτώνονται διαρκώς αυξανόμενα βάρη και μεγαλύτερες ευθύνες, από την άλλη του αφαιρείται πολύτιμος χρόνος, προκειμένου να παρουσιάσει αποτελέσματα.
Και αντί να υψώνεται ασπίδα προστασίας ή έστω να επιδεικνύεται κατανόηση στους προπονητές που εργάζονται υπό τέτοια απάνθρωπη πίεση, η απαίτηση να συμπεριφέρονται ως υπεράνθρωποι έχει καταντήσει μια μη επιδεχόμενη αμφισβήτησης πραγματικότητα. Κι επειδή, οι προπονητές δεν παύουν να είναι άνθρωποι, συχνά ωθούνται στα όρια τους. Ή και εκτός αυτών. Ασχέτως αν ελάχιστοι το παραδέχονται και ακόμη λιγότεροι το δημοσιοποιούν ευθαρσώς, όπως ο Ράνγκνικ.
Για τον 53χρονο τεχνικό της Σάλκε χρησιμοποιήθηκε η έκφραση burnout-syndrom (σύνδρομο εξάντλησης). Είναι το νέο επιστημονικό ένδυμα της κατάθλιψης, η οποία ως όρος είναι κοινωνικά στιγματισμένος, μολονότι οι καταθλιπτικοί αυξάνουν με γεωμετρική πρόοδο στα αθλήματα ύψιστων επιδόσεων. Δυστυχώς, ωστόσο, οι σωματικοί τραυματισμοί εξακολουθούν να θεωρούνται πιο σημαντικοί και αποδεκτοί από τους αντίστοιχους της ψυχής.
Όσοι πάσχουν από burnout είναι συναισθηματικά, ψυχολογικά και νοητικά εξαντλημένοι, «καμένοι». Έχουν ουδέν κίνητρο, δεν αισθάνονται χαρά στη ζωή (εξ ου και οι αυτοκτονικές τάσεις ορισμένων), νιώθουν αδύναμοι και υπερφορτωμένοι, φοβούνται πως δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις, κλείνονται στον εαυτό τους, ζουν στο δικό τους κόσμο.
Όλα αυτά δεν συμβαίνουν από τη μια μέρα στην άλλη. Το σύνδρομο Burnout είναι ο τερματικός σταθμός μιας εξελικτικής γραμμής που ξεκινά συχνά με ιδεαλιστικό ενθουσιασμό και -μέσα από απογοητευτικές εμπειρίες- μπορεί να οδηγήσει σε παραισθήσεις και κατάθλιψη. Ως αίτια θεωρούνται η πίεση του χρόνου και της επιτυχίας και το στρες. Άνθρωποι που για μεγάλο διάστημα εργάζονται στα όριά τους, υπεραπασχολούνται στη δουλειά τους και επιβαρύνονται με εξαιρετικά υψηλές απαιτήσεις, είναι υποψήφιοι αυτής της ασθένειας.
Οι προπονητές ευρίσκονται υπό ιδιαίτερη πίεση, διότι α) καθίστανται υπεύθυνοι για τα πάντα, β) δεν έχουν βαλβίδα αποσυμπίεσης, γ) ευρίσκονται στο επίκεντρο όλων των Μ.Μ.Ε., δ) οι οπαδοί αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη σημασία και απαιτούν ολοένα και περισσότερη επιρροή, ε) σε αντίθεση με τους παίκτες, τους μάνατζερ ή άλλους επαγγελματίες, αντικαθίστανται πολύ γρηγορότερα απ’ ό,τι μπορούν ν’ αντέξουν.
Παλαιότερα, όταν η ψυχολογία δεν ήταν εδραιωμένη επιστήμη στο ποδόσφαιρο και ο όρος burnout δεν υφίστατο, πλείστοι προπονητές προσπαθούσαν να πνίξουν την πίεση στο ποτό. Όποιος δημοσιογράφος ισχυριστεί ότι δεν έχει γνωρίσει ή ακούσει για (έστω έναν) τέτοιον προπονητή, ψεύδεται ασύστολα και ανερυθρίαστα.
Στη Γερμανία, όπου ο Ράνγκνικ έγινε ο πιο πρόσφατος κρίκος σε μια αρκετά μεγάλη αλυσίδα (Χάναβαλντ, Καν, Ντάισλερ, Χίτσφελντ, Σίμακ, Μπίρμαν, Ένκε, Μίλερ), ήδη γίνεται δημόσια συζήτηση αφ’ ενός για την ανάγκη καθιέρωσης ελεύθερου χρόνου και για τους προπονητές, αφ’ ετέρου για την υποχρεωτική πρόσληψη ενός ψυχολόγου σε κάθε επαγγελματικό σύλλογο (σ.σ. επί του παρόντος ο μόνος που απασχολεί τέτοιον είναι το Αμβούργο).
Προφανώς η κυπριακή ποδοσφαιρόφιλη κοινωνία δεν είναι ακόμη έτοιμη για μια τέτοια συζήτηση. Θα ήταν ωστόσο ευχής έργον να αρχίσει να δείχνει μεγαλύτερη υπομονή κι ανεκτικότητα απέναντι στους εκάστοτε τεχνικούς, προκειμένου μια ημέρα να μην υποχρεωθούμε άπαντες να επιδείξουμε υποκριτική έκπληξη στο άκουσμα της είδησης για έναν «Κύπριο» Ένκε ή έναν «Κύπριο» Ράνγκνικ.
Δημοσιεύτηκε στην ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου