Ο σύλλογος των νεκρών προέδρων!

Ακόμη και μετά την είσοδό της στην Ευρωπαϊκή Ένωση η Βουλγαρία παραμένει ένα επικίνδυνο μέρος. Οι παράνομες συναλλαγές αποτελούν στρατηγική επιβίωσης. Με το κατά κεφαλήν εισόδημα μόλις στο ένα τρίτο του μέσου όρου στην Ε.Ε. και τον πληθωρισμό άνω του 10%, ο χώρος για ηθική και υψωμένους δείκτες είναι ελάχιστος. Καθένας προσπαθεί να επιβληθεί με τον τρόπο του. Οι ενοχλητικοί νόμοι απλώς αγνοούνται.

Από το 1993 στη Βουλγαρία περισσότερα από 200 άτομα έχουν πέσει θύματα δολοφονικών επιθέσεων -μεταξύ αυτών και 15 πρόεδροι ποδοσφαιρικών συλλόγων. Μεταξύ των δυτικών Βαλκανίων και της ακτής της Μαύρης Θάλασσας οι φόνοι κι ανθρωποκτονίες ανήκουν στην καθημερινότητα όπως σε άλλες περιοχές η εβδομαδιαία συλλογή σκουπιδιών! Επιπροσθέτως οι πιθανότητες διαλεύκανσης εγκληματών βίας στη Βουλγαρία είναι λιγότερες από εκείνες πρόκρισης του Αγίου Μαρίνου στο προσεχές Παγκόσμιο Κύπελλο. Μεγαλειώδεις συνθήκες εργασίας για κάθε εγκληματία...

Η μακάβρια λίστα

Η Γκάλια Τοπάλοβα δεν δείχνει ατρόμητη. Μάλλον ντροπαλή και συνεσταλμένη. Γνωρίζει η πρόεδρος της Λοκομοτίβ Πλόβντιβ πού έχει μπλεχθεί; Αν ναι, είναι ανάποφευκτος ο θαυμασμός στην περιφρόνησή της προς το θάνατο. Διότι σύμφωνα με τη στατιστική η 36χρονη θα πεθάνει το Νοέμβριο του 2008. Καθισμένη στο αυτοκίνητο ή στο εστιατόριο, χτυπημένη από πολλές σφαίρες εκπυρσοκροτημένες από κοντινή απόσταση. Οι συντετριμμένοι σχολιαστές θα κάνουν λόγο για εκτέλεση, οι δράστες δεν θα συλληφθούν ποτέ.

Αυτό τουλάχιστον συνέβη στους προκατόχους της Γκεόργκι Ίλιεφ και Αλεξάντερ Τάσεφ. Αμφότεροι τερμάτισαν τη θητεία τους έπειτα από (κατά μέσο όρο) 13 μήνες παραμονής στον προεδριό θώκο. Αμφότεροι με πλείστες τρύπες από σφαίρες σε ζωτικά σημεία του σώματός τους. Στην περίπτωση του Ίλιεφ οι δολοφόνοι προστατεύτηκαν από το σκοτάδι. Τον Τάσεφ, αντιθέτως, τον καθάρισαν μέρα μεσημέρι. Και μάλιστα στη Μποζάνα, ένα προάστιο πολυτέλειας της Σόφιας. Στην πρωτεύουσα κόπηκε το 2005 και το νήμα της ζωής του Νικολάι Ποπόφ, ακόμη ενός πρώην προέδρου της Λοκομοτίβ. Επίσης με χαλάζι σφαιρών των πληρωμένων δολοφόνων.

Ο σύλλογος, στον οποίο μέχρι πρότινος εργαζόταν ο (νυν τεχνικός του ΑΠΟΠ/Κινύρα) Έντουαρντ Ερανοσιάν, είχε αρχίσει να μετρά απώλειες ήδη από τη δεκαετία του 90. Το 1995 έχασε τη ζωή του σε μυστηριώδες αυτοκινητιστικό δυστύχημα ο Γκεόργκι Προντάνοφ (μέλος του προεδρικού συμβουλίου), την ίδια χρονιά βρέθηκε νεκρός με μια τρύπα ανάμεσα στα φρύδια ο ομόλογός του Γκεόργκι Καλαπατίροφ. Το 1998 δολοφονήθηκε άγρια ο Πέταρ Πετρόφ, πρώην μέλος του προεδρείου.

Αποκρατικοποίηση

Πίσω από τη σύντομη θητεία των προέδρων των βουλγαρικών συλλόγων δεν βρίσκεται τόσο η αγωνιστική αντιπαλότητα όσο η πρωτοφανής συμμαχία ανάμεσα στο ποδόσφαιρο και στον υπόκοσμο. Μέχρι το 1989 ο αθλητισμός στη Βουλγαρία ήταν κρατικοδίαιτος. Όταν έλειψαν αυτά τα χρήματα, το κενό κάλυψαν σκοτεινές μορφές που εξαπλώθηκαν σε όλα τα επίπεδα των συλλόγων. Δεν είχαν άλλωστε μεγάλη αντίσταση. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα τους στρώθηκε κόκκινο χαλί.

Είτε από φιλόδοξους σύλλογους, οι οποίοι θεώρησαν τους πιστωτικούς φόρους ως μια ανεκπλήρωτη υπόσχεση του καπιταλισμού, είτε από ορισμένους νεόπλουτους της μετακομμουνιστικής εποχής, που δεν ήξεραν πού να διοχετεύσουν το μαύρο χρήμα. Έκτοτε τα ξεκαθαρίσματα λογαριασμών απειλούν με αφανισμό τα μέλη των προεδρείων. Ελπίδα καλυτέρευσης; Ανύπαρκτη όσο στη Βουλγαρία οι διχογνωμίες λύνονται κατά προτίμηση με τα όπλα...

Απαράλλακτα μεγάλη παραμένει αντιθέτως η προσπάθεια εκμετάλλευσης του ποδοσφαίρου για αύξηση της προσωπικής αναγνωρισιμότητας. Όποιος αρέσκεται να διαβάζει το όνομά του στις εφημερίδες, τότε το λαοφιλές και στη Βουλγαρία ποδόσφαιρο είναι η κατάλληλη επιλογή. Ιδίως στο Πλόβντιβ, αφού η Λοκομοτίβ διαθέτει τους πλέον πιστούς οπαδούς. Το πρωτάθλημα του 2004 πανηγύρισαν περισσότεροι από 40.000 άνθρωποι στο κέντρο της πόλης. Την επόμενη σεζόν, όταν οι «μελανόλευκοι» ένεκα ακαταλληλότητας του σταδίου τους υποχρεώθηκαν να δηλώσουν ως έδρα για το Κύπελλο ΟΥΕΦΑ το Μπουργκάς, στο ταξίδι των 250 χιλιομέτρων τους συνόδευσαν 15.000 οπαδοί. Ο σύλλογος ελκύει τις μάζες όπως το φως το σκόρο και ορισμένοι έρχονται από πολύ μακριά. Οι δολοφονηθέντες πρόεδροι Ίλιεβ και Τάσεφ κατάγονταν από το Κζούστεντιλ, μια μικρή κωμόπολη στα σύνορα με τα Σκόπια.

Ο ηθικός κ. Μπόνεφ

«Ουδείς ωστόσο πρόσεξε από πού προερχόταν το χρήμα», καταγγέλει ο Χρίστο Μπόνεφ, ο πάλαι ποτέ παγκόσμιας κλάσης επιθετικός και ακόμη πρώτος σκόρερ της εθνικής Βουλγαρίας. Ο 60χρονος προσπάθησε να τερματίσει αυτή την κατάσταση τουλάχιστον στη Λοκομοτίβ Πλόβντιβ, το σύλλογο της γενέτειράς του. Εφοδιασμένος με όλες τις εξουσίες ως γενικός μάνατζερ ποντάρει σε κάτι, το οποίο στη Βουλγαρία ούτε κατά διάνοια μπορούν πολλοί να επιδείξουν: κατάλευκο μητρώο, αψεγάδιαστη φήμη, τέλειο ίματζ. Για πολλούς ο κάτοχος του ύψιστου βουλγαρικού παρασήμου και δις επίτιμος δημότης του Πλόβντιβ αποτελεί το τελευταίο ηθικό ανάχωμα σε μια κοινωνία, η οποία χαρακτηρίζεται από έλλειψη σεβασμού απέναντι στο δίκαιο και στους νόμους.

Τον Μπόνεφ βοηθούν και οι επαφές του με ηγετικές προσωπικότητες της πολιτικής και της οικονομίας, ωστόσο ο ίδιος παραπέμπει στην εύνοια του συλλόγου από ανώτερες δυνάμεις: «Δεν υπάρχει αμφιβολία, ο Θεός είναι οπαδός της Λοκομοτίβ. Μετά από κάθε καταστροφή ερχόταν από κάπου η σωτηρία». Η άνωθεν συνδρομή πάντως είναι απαραίτητη, αν η Λοκομοτίβ στοχεύει να γίνει ξανά επιτυχημένος αντίπαλος και αντίθετος πόλος των κανακεμένων συλλόγων της πρωτεύουσας (ΤΣΣΚΑ, Λέφσκι και Σλάβια).

Για την οικονομική και αγωνιστική σταθεροποίηση ο Μπόνεφ εμπιστεύεται επί του παρόντος την πρόεδρο Γκάλια, για την οποία έχει μόνο καλά λόγια. Το κυριότερο: «Οι δουλειές της είναι καθαρές». Ωστόσο το ίδιο ισχυριζόταν ο Μπόνεφ και για τον Τάσεφ, ο οποίος -ακριβώς όπως και οι Πόπεφ και Ίλιεφ- ήταν ύποπτος για ισχυρές διασυνδέσεις με τη μαφία. Δωροδοκίες, παράνομη εξαγωγή γκαζιού, αθέμιτες συναλλαγές ακινήτων, εξαγορά ψήφων σε εκλογές, ακόμη κι εμπόριο ναρκωτικών. Σε κάποιες από αυτές τις ιστορίες ήταν αναμεμειγμένος πιθανότατα και ο Ιβάν Τσομάκοφ, ο οποίος ως το 2007 κινούσε τα νήματα στο Πλόβντιβ ως επί οκταετία δήμαρχος. Ο ίδιος αιτιολόγησε κοφτά την παραίτησή του από νέα υποψηφιότητα στη βάση της ελλιπούς πολιτικής στήριξης, ωστόσο οι αντιπάλοί του δεν ήταν οι μόνοι που μιλούσαν ανοιχτά για ατασθαλίες επί των ημερών του.

Νέος δήμαρχος στην πόλη των 370.000 κατοίκων εξελέγη ο Σλάβτσο Ατανάσοφ, ο οποίος καίτοι οπαδός της τοπικής αντιπάλου Μπότεφ, συνδράμει αποφασιστικά τα σχέδια της Πλόβντιβ για εκσυγχρονισμό του σταδίου και εξέλιξη του παρακείμενου πάρκου αναψυχής Lauta Park σε δεύτερο οικονομικό στήριγμα. Εξ ου και προσφάτως ο Ατανάσοφ ενέκρινε τη συμμετοχή τους δήμου στο εγχείρημα σε ποσοστό 20%. Η συμφωνία αναμένεται να επισφραγιστεί ως το Μάρτιο και η ανακατασκευή να ξεκινήσει τον Ιούνιο. Θα είναι η πρώτη ορατή (απόλυτα νόμιμη) επιτυχία του διδύμου Μπόνεφ και Τοπάλοβα.

Μαριονέτα

Θα καταφέρει ωστόσο η Γκάλια Τοπάλοβα να ζήσει περισσότερο από τους προκατόχους της; Τόσο αγαθή και ανίδεη, όπως φαίνεται η 36χρονη, είναι δύσκολο να την κατηγορήσει κάποιος ακόμη και για παράνομο παρκάρισμα -πόσο μάλλον για μαφιόζικες σκευωρίες. Εντούτοις: η κυρία δεν έχει μόνο φίλους. Αυτό καταδεικνύει η έριδα περί τον σύντροφό της στη ζωή και τις επιχειρήσεις, τον Τούρκο Ζεκί Μπαϊράμ. Ο τελευταίος κατέχει πολυτελές ξενοδοχείο στην ακτή της Μαύρης Θάλασσας, μεγάλη επιχείρηση εμφιάλωσης μεταλλικού νερού, τη μεγαλύτερης εταιρεία λεωφορείων στη χώρα και ένα τρίτο του σιδηροδρομικού σταθμού στη Σόφια.

Μετά τη δολοφονία του Τάσεφ πρόεδρος είχε αναλάβει αρχικά ο Μπαϊράμ. Ωστόσο ο υποτιθέμενος σωτήρας βρέθηκε τάχιστα εν μέσω διασταυρούμενων πυρών. Οι επιφυλάξεις των οπαδών στο πρόσωπό του ήταν υπερβολικά μεγάλες. Προ πάντως οι ultras, οι οποίοι ασπάζονται την αρχή του πρωσικού βασιλείου και στρατού («Ο Θεός μαζί μας»), δεν ήθελαν Οθωμανό στην προεδρία. Προφανώς και σ’ αυτούς έχει καθίσει βαριά στο στομάχι η σχεδόν 500ετής κατοχή των Τούρκων στα Βαλκάνια. Εξ ου και μετά την ανάδειξη του Μπαϊράμ σε πρόεδρο αποχώρησαν επιδεικτικά από τις θέσεις τους. Μόνο αφ’ ότου ο προεδρικός θώκος πέρασε στην Γκάλια κυριαρχεί ξανά τάξη και ασφάλεια στις κερκίδες του σταδίου της Λοκομοτίβ. Παρασκηνιακά ωστόσο μαίνεται διαμάχη για την αξία μιας προέδρου, η οποία απλώς ζεσταίνει τη θέση.

Στο πλαίσιο της αναμέτρησης με τη Σπάρτακ Βάρνα μια χούφτα ανθρώπων συζητούσε σε μια αίθουσα συνεδριάσεων για τις σύγχρονες μεθόδους σκάουτινγκ, τον Βραζιλιάνο Ντάξον ντα Σίλβα (σ.σ. το μηχανάκι της μεσαίας γραμμής της Λοκομοτίβ) και τις χρυσές εποχές της εθνικής Βουλγαρίας. Η Γκάλια Τοπάλοβα καθόταν αμέτοχη στη θέση της. Οι ξένες γλώσσες της φαίνονται τόσο ανοικείες όσο και το ποδόσφαιρο, ούτως ή άλλως το μόνο που χρειάζεται είναι το πρόσωπό της. Ό,τι οπουδήποτε αλλού είναι δύσκολο να το φανταστεί κανείς, μπορεί να είναι για την πρόεδρο της Λοκομοτίβ Πλόβντιν η μοναδική αποτελεσματική ασφάλεια ζωής. Για ποιο λόγο, άλλωστε, να δολοφονήσει η μαφία μια μαριονέτα;
Δημοσιεύτηκε στην ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ