Στην πατρίδα του ποδοσφαίρου κυριαρχούσε κάποτε το ακόλουθο αξίωμα: «Πώς αποκτά κάποιος μια μικρή περιουσία; Επενδύοντας μια μεγάλη περιουσία σ’ έναν ποδοσφαιρικό σύλλογο». Σήμερα τα πρόσφατα δημοσιεύματα για την οικονομική εξέλιξη της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ θεμελιώνουν ένα ελαφρώς, πλην ουσιωδώς τροποποιημένο αξίωμα: «Πώς αποκτά κάποιος μια μεγάλη περιουσία; Αγοράζοντας επί πιστώσει ένα μεγάλο ποδοσφαιρικό σύλλογο κι απορροφώντας ακολούθως τα κεφάλαιά του»!
Ο συγκεκριμένος φόβος, ο οποίος προ πενταετίας είχε ωθήσει πολλούς οπαδούς των «κόκκινων διαβόλων» να εναντιωθούν στην ανάληψη της τότε πιο πλούσιας ομάδας στον κόσμο από τον Μάλκολμ Γκλέιζερ, αποδεικνύεται τώρα δικαιολογημένος. Ο Αμερικανός επιχειρηματίας αγόρασε -με τη συνδρομή αρκετών hedge funds- το σύλλογο καταβάλλοντας 790 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία δανείστηκε και έκτοτε κοστίζουν ετησίως στη Μάντσεστερ Γ. 67 εκατομμύρια σε αποπληρωμή (υψηλότατων) τόκων. Παρά το υψηλό λειτουργικό κέρδος της ποδοσφαιρικής επιχείρησης το κλείσιμο του οικονομικού έτους με τεράστιο έλλειμμα απετράπη μόνον μέσω της μετεγγραφής-ρεκόρ του Κριστιάνο Ρονάλντο και της μη αγοράς παικτών το περασμένο καλοκαίρι.
Η συγκεκριμένη τακτική, η οποία αποδυναμώνει προοδευτικά το κάποτε ισχυρότερο ρόστερ στην Ευρώπη, δεν εξοργίζει ωστόσο τους οπαδούς τόσο, όσο η ανερυθρίαστη εξάπλωση των Αμερικανών επιχειρηματιών στο αγγλικό ποδόσφαιρο. Και τα έξι τέκνα του Γκλέιζερ απασχολούνται αυτή τη στιγμή στη Μάντσεστερ Γ., στην οποία η μάλλον συμβολική παρουσία τους κοστίζει περί τα δέκα εκατομμύρια λίρες σε «αμοιβές για μάνατζμεντ και διαχείριση». Στον αντίποδα οι τιμές των εισιτηρίων στο «Ολντ Τράφορντ» έχουν σχεδόν διπλασιαστεί τα περασμένα τέσσερα χρόνια…
Sell and lease back
Τώρα ο σύλλογος επιχειρεί να βάλει τάξει στα οικονομικά του έχοντας προσλάβει ως συμβούλους την Deutsche Bank και την JP Morgan, ωστόσο οι Άγγλοι ποδοσφαιρικοί ειδήμονες προφητεύουν ήδη την πτώση του. Αξιόπιστη ένδειξη προς αυτήν την εξέλιξη αποτελεί ο αυξανόμενος αναπροσανατολισμός χρημάτων και μαύρων τρυπών.
Εκτιμώντας πως το χειρότερο σημείο της οικονομικής κρίσης έχει παρέλθει οι διοικούντες της Μάντσεστερ Γ. επιχειρούν μια πρόσφατη προσπάθεια αποδόμησης χρεών με έκδοση δανείου άνω των 500 εκατομμυρίων λιρών, προκαταβολική είσπραξη 36 εκατομμυρίων λιρών λίρες από χορηγική συμφωνία για τη φανέλα που ξεκινά από το ερχόμενο καλοκαίρι, ενώ φημολογείται πως οι σύγχρονες προπονητικές εγκαταστάσεις θα πωληθούν και ακολούθως θα ενοικιαστούν από το σύλλογο. Πρόκειται για τη γνωστή ως “sell and lease back” πρακτική που βραχυπρόθεσμα εγγυάται την εξασφάλιση κεφαλαίων και μακροπρόθεσμα την καταστροφή.
Η Μάντσεστερ Γ. δεν είναι φυσικά κάποιο αθώο θύμα. Την τελευταία δεκαετία της περασμένης χιλιετίας υπήρξε πρωτοπόρος της υπερταχείας κεφαλαιοποίησης του επαγγελματικού ποδοσφαίρου. Και με την πολυτελή είσοδό της στο χρηματιστήριο κατέδειξε τους κίνδυνους μιας εξαγοράς. Τώρα καταβάλλει το αντίτιμο, διότι η κρίση επιβραβεύει όσους διαχειρίζονται με σύνεση τα οικονομικά τους και δεν καθίστανται εξαρτημένοι.
Στη συγκεκριμένη κατηγορία ασφαλώς δεν συγκαταλέγεται ούτε η Τσέλσι, μολονότι είχε την τύχη να πέσει στα χέρια του Ρομάν Αμπράμοβιτς, ο οποίος αποδεδειγμένα δεν φείδεται χρημάτων για το πιο δαπανηρό χόμπι του. Λίγες ώρες πριν την αλλαγή του χρόνου ο Ρώσος επιχειρηματίας διέγραψε μονοκονδυλιά όλο το χρέος του λονδρέζικο συλλόγου. Οικονομικές υποχρεώσεις σχεδόν 380 εκατομμυρίων ευρώ εξαφανίστηκαν εν μια νυκτί, καθώς ο Αμπραμόβιτς αποφάσισε να μετατρέψει σε ίδιο κεφάλαιο το ισόποσο άτοκο επιχειρηματικό δάνειο που ο ίδιος είχε χορηγήσει στους «μπλε»! Οι λογιστές της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ θα εύχονταν ασφαλώς ανάλογα θαύματα ισολογισμών, ωστόσο οι πιστωτές της πρωταθλήτριας Αγγλίας δεν είναι δισεκατομμυριούχοι φανατικοί του ποδοσφαίρου, όπως ο Αμπραμόβιτς, αλλά κυρίως τράπεζες.
Ανεφάρμοστο εμπορικό μοντέλο
Τα υπέρογκα χρέη των Τσέλσι και Μάντστεστερ Γ. δεν αποτελούν εξαίρεση στο βρετανικό επαγγελματικό ποδόσφαιρο. Η συμβουλευτική επιχειρήσεων εταιρεία Deloitte υπολόγισε πως το 2008 τα καθαρά χρέη των 20 ομάδων της Πρέμιερ Λιγκ ανήλθαν σε 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ! Ασφαλώς οι βρετανικοί σύλλογοι πραγματοποιούν -προ πάντων χάρη στα υψηλά έσοδα από το τηλεοπτικό συμβόλαιο με τη συνδρομητική τηλεόραση- τζίρους απλησίαστους εδώ και καιρό από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές λίγκες. Για τους ειδικούς ωστόσο η οικονομική κατάσταση της Πρέμιερ Λιγκ παραμένει επικίνδυνη. «Το εμπορικό μοντέλο πλείστων συλλόγων είναι ανεφάρμοστο σε βάθος χρόνου», προειδοποιεί ο Τζον Μπιχ, καθηγητής αθλητικής οικονομίας στο Πανεπιστήμιο του Κόβεντρι.
Πολλοί βρετανικοί επαγγελματικοί σύλλογοι έχουν μετατραπεί από οικονομικές επιχειρήσεις σε πολυτελή παιχνιδάκια πλούσιων Μαικηνών (όπως ο Αμπραμόβιτς) και έχουν καταστεί εξαρτημένοι από την άνοδο ή πτώση της διάθεσης και του πλούτου τους. Ενώ τα προηγούμενα χρόνια σχεδόν 30 βρετανικοί σύλλογοι ήταν εισηγμένοι στο χρηματιστήριο, σήμερα είναι μόλις πέντε. Οι ισχυροί της λίγκας είναι εδώ και καιρό χρηματοδότες όπως ο δισεκατομμυριούχος σεΐχης από το Άμπου Ντάμπι, Μανσούρ Μπιν Ζαγέντ Αλ Ναχιάν, ο οποίος προ διετίας αγόρασε τη Μάντσεστερ Σίτι και με τα χρήματά του φιλοδοξεί να τη μετατρέψει σε κορυφαίο ευρωπαϊκό σύλλογο.
Όσο οι ζάπλουτοι ιδιοκτήτες πληρώνουν, η εμπορική σύνεση παίζει μόνο έναν υποβαθμισμένο ρόλο. Την περασμένη τριετία η υπερχρεωμένη Τσέλσι ξόδεψε 36 εκατομμύρια λίρες μόνο για αποζημιώσεις σε απολυθέντες προπονητές. Σύμφωνα με υπολογισμούς της Deloitte τα αποκαλούμενα «απαλά χρέη» (σ.σ. πιστώσεις των ιδιοκτητών, στις οποίες καταβάλλονται ασυνήθιστοι για τα δεδομένα της αγοράς τόκοι) της Πρέμιερ Λιγκ αγγίζουν το 1,1 δισεκατομμύριο λίρες. «Τέτοια δάνεια είναι επικίνδυνα, διότι παρασύρουν σε οικονομική ελαφρομυαλιά», υπογραμμίζει ο Μπιχ. Και όταν οι χρηματοδότες με γερά πορτοφόλια εκλείπουν, υφίσταται απειλή οικονομικής καταστροφής, όπως επί παραδείγματι στην Πόρτσμουθ, για την οποία το διοικητικό συμβούλιο της Πρέμιερ Λιγκ αποφάσισε ότι θα ξεχρεώνει τους πιστωτές της με τα χρήματα που κερδίζει από το τηλεοπτικό συμβόλαιο.
Προκειμένου να τερματίσει μεσοπρόθεσμα αυτήν την κατάσταση, την οποία πλειστάκις έχει στηλιτεύσει ο πρόεδρος Μισέλ Πλατινί, η ΟΥΕΦΑ επιδιώκει -με την ατζέντα για το οικονομικό fair play- να θεσπίσει ένα νέο πλαίσιο κανονισμών. Αυτό άλλωστε απαιτούν και τα υπόλοιπα ποδοσφαιρικά έθνη τα Ευρώπης που έχουν εξοργιστεί από την εδώ και χρόνια βασισμένη στον πακτωλό χρημάτων κυριαρχία των βρετανικών ομάδων (σ.σ. τις περασμένες τρεις περιόδους οι εννέα από τις 12 ομάδες που έφτασαν στα ημιτελικά του Τσάμπιονς Λιγκ προέρχονταν από την Πρέμιερ Λιγκ). Η ώρα της δικαίωσής τους και της αποκατάστασης θεμελιωδών ισορροπιών ενδεχομένως να μην είναι και τόσο μακριά…
Δημοσιεύτηκε στην ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου