Ιβάν Γιοβάνοβιτς: Ήρεμη δύναμη

Επιστροφές καταστροφές

έχω για σένανε κάνει πολλές

Οι αντοχές γίναν’ κλωστές

πόσο ν’ αντέξουνε, σπάσαν κι αυτές

Κάθε που γύριζα, το πανηγύριζα,

την ίδια έκανα υπομονή,

όμως γελάστηκα, σε όλες βιάστηκα,

καμιά δεν άξιζες επιστροφή

Επιστροφές καταστροφές

στην ίδια κόλαση, στο ίδιο χτες

Κι όμως μετά, κάθε μετά

πάντοτε έλεγα «ποτέ ξανά»

Δέκα χρόνια έχουν περάσει από την κυκλοφορία του εν λόγω τραγουδιού. Ήταν 2001, όταν σε μουσική του (αξέχαστου) Μάριου Τόκα και στίχους του Γιάννη Πάριου ο -Ηρακλειδέας στα αθλητικά αισθήματα- Πασχάλης Τερζής τραγουδούσε για πρώτη φορά το «Επιστροφές Καταστροφές».

Το κομμάτι που περιγράφει πιο εύστοχα απ’ οτιδήποτε άλλο τη σχέση του Ιβάν Γιοβάνοβιτς με τον «γηραιό». Μετά το τέλος της δεκαετούς ποδοσφαιρικής θητείας του στο σύλλογο ο ψαρομάλλης Σέρβος επέστρεψε δις στο «Καυτανζόγλειο» ως προπονητής. Σε αμφότερες δεν δικαιώθηκε για την απόφασή του.

Την πρώτη φορά η θητεία του τερματίστηκε μετά από λίγους μήνες (Ιούλιος-Δεκέμβριος 2002) ένεκα του αποκλεισμού από την Ανόρθωση. Ανήμερα της αναμέτρησης ο Γιοβάνοβιτς είχε έντονο επεισόδιο με τον αστέρα της ομάδας του, Μάρτιν Μίετσελ. Ο Πολωνός επιθετικός παρουσιάστηκε στη θεωρία με… παντόφλες, τις οποίες ο μύθος αναφέρει πως εκτόξευσε στο πρόσωπο του Σέρβου προπονητή, όταν ο τελευταίος του ζήτησε σε έντονο ύφος ν’ αλλάξει.

Η δεύτερη θητεία του διήρκεσε σχεδόν εννέα μήνες (Φεβρουάριος-Νοέμβριος του 2007) και τερματίστηκε ένεκα της συμφωνίας του τότε προέδρου του Ηρακλή, Αντώνη Ρέμου, με τον γνωστό Ισπανό ατζέντη Μανέλ Φερέρ, ο οποίος ήταν έτοιμος να φέρει στην ομάδα παίκτες χωρίς την έγκριση του Γιοβάνοβιτς. Ο τελευταίος παραιτήθηκε. Ενδεχομένως τότε να συνειδητοποίησε και την άριστη εφαρμογή των στίχων του Γιάννη Πάριου στη σχέση του με τον Ηρακλή.

Μάθημα το πάθημα

Αποφάσισε ότι το «Καυτανζόγλειο» δεν θα μπορούσε να γίνει το λιμάνι του. Κι έκοψε τον ομφάλιο λώρο επιχειρώντας ακόμη μια επιστροφή: αυτή στην Κύπρο, και δη στη Λευκωσία, για λογαριασμό του ΑΠΟΕΛ, από τον οποίο τον Μάρτιο του 2005 είχε απολυθεί ως εστεμμένος πρωταθλητής μετά την πρώτη ήττα του στη σεζόν! Η δεύτερη θητεία του στον Αρχάγγελο ξεκίνησε όπως η πρώτη: κατάκτηση του κυπέλλου με ρόστερ καταρτισμένο από τον προκάτοχό του στο τέλος της πρώτης σεζόν, κατάκτηση του πρωταθλήματος στο τέλος της δεύτερης.

Μολονότι στην τρίτη σεζόν οι «γαλαζοκίτρινοι» δεν εμπλούτισαν την τροπαιοθήκη τους, η διοίκηση στήριξε τον Γιοβάνοβιτς αποδεικνύοντας έμπρακτα πως το προ τετραετίας πάθημα είχε γίνει μάθημα. Ήταν άλλωστε εξαιρετικά δύσκολο να απομακρύνει τον προπονητή που είχε οδηγήσει την ομάδα για πρώτιστη φορά στους ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ, τα έσοδα του οποίου βοήθησαν τα μέγιστα στην οικονομική εξυγίανση του συλλόγου και στη δημιουργία στέρεων βάσεων για το μέλλον.

Για τις ευοίωνες προοπτικές του τελευταίου, ωστόσο, τη σημαντικότερη δουλειά έκανε (και κάνει) ο ίδιος ο Σέρβος, ο οποίος στο μεσοδιάστημα αριθμεί επτά τίτλους στο προπονητικό παλμαρέ του. Ο Γιοβάνοβιτς δεν είναι ο τέλειος προπονητής, δικαίως όμως θεωρείται ο κορυφαίος στη σύγχρονη ιστορία του ΑΠΟΕΛ.

Η ομάδα που χάρισε στο σύλλογο το 21ο πρωτάθλημα της ιστορίας του είναι δική του, φέρει ευανάγνωστη την υπογραφή του. Αντανακλά τα χαρακτηριστικά του: σοβαρότητα, σταθερότητα, μετριοπάθεια, εργατικότητα, αξιοπιστία, πειθαρχία. Ο ΑΠΟΕΛ της περιόδου 2010/11 δεν ήταν η ομάδα που απαρέγκλιτα έπαιζε επιθετικό ή εντυπωσιακό ποδόσφαιρο κονιορτοποιώντας τον ανταγωνισμό, όπως π.χ. η Μπαρσελόνα ή η Πόρτο. Ήταν όμως η ομάδα που ήξερε να αξιοποιήσει κάθε προτέρημά της και να εκμεταλλευτεί κάθε αδυναμία των αντιπάλων.

Εκ του ασφαλούς

Κινούμενη διαρκώς κοντά στα πραγματικά της όρια, πότε λίγο πάνω πότε λίγο κάτω από αυτά, έκανε περίπατο προς μεγάλη τέρψη του προπονητή της, ο οποίος αρέσκεται να βαδίζει πάντα σε γνωστά, ασφαλή μονοπάτια. Η αποφυγή του άγνωστου και του ρίσκου μοιάζει κανόνας ζωής για τον 49χρονο Σέρβο. Το φανερώνουν οι επιλογές του στη στελέχωση του ρόστερ («προτιμά κατά κανόνα έμπειρους και ώριμους παίκτες, των οποίων η αγωνιστική αξία και ο χαρακτήρας να έχουν αποκρυσταλλωθεί. Θέλει παίκτες που θα έχουν σταθερή απόδοση -ακόμη κι αν δεν είναι κορυφαία- και δεν θα του δημιουργήσουν προβλήματα στα αποδυτήρια με τερτίπια, εγωισμούς και βεντετισμούς. Αντιθέτως, δεν δείχνει να δελεάζεται από την προοπτική να σφυρηλατήσει -ως ποδοσφαιριστές και προσωπικότητες- ακατέργαστα διαμάντια και ατίθασους χαρακτήρες ούτε αποδίδει ιδιαίτερη βαρύτητα στη μεταπωλητική αξία των νεοφερμένων», έγραφε ήδη από τον περασμένο Ιούλιο η «Α.τ.Κ.» σκιαγραφώντας τη μετεγγραφική πολιτική του ΑΠΟΕΛ υπό τον Γιοβάνοβιτς), το φανερώνουν και οι αντίστοιχες στη διάρκεια ενός αγώνα: πρώτα σώζουμε την παρτίδα, κατόπιν την κερδίζουμε.

Όσοι αξιολογούν ως μειονεκτήματα αυτά τα χαρακτηριστικά του Σέρβου και στέκονται ιδιαίτερα σε αυτά, λησμονούν δύο σημαντικές παραμέτρους. Πρώτον: αν διέθετε και «αετίσιο μάτι» στις μετεγγραφές και μπορούσε να διαπλάσει ποδοσφαιρικά ταλαντούχους πιτσιρικάδες, ο Γιοβάνοβιτς δεν θα εργαζόταν στην Κύπρο, αλλά σε μία από τις κορυφαίες λίγκες της Ευρώπης. Δεύτερον: ο 49χρονος διαθέτει μια πλειάδα αρετών που τυγχάνουν εκτίμησης από τη διοίκηση του συλλόγου και δεν είναι τόσο πρόδηλες στον περιστασιακό παρατηρητή.

Οι κρυφές αρετές

Ο Σέρβος, κατ’ αρχήν, είναι άνθρωπος και προπονητής της κοινής λογικής. Δεν υψώνει υπέρμετρα τον πήχη των στόχων, δεν αξιώνει υπερβάσεις στους προϋπολογισμούς. Έχει αποδείξει ότι μπορεί να διαχειριστεί μ’ επιτυχία ακόμη κι ένα ρόστερ, το οποίο δεν έχει στελεχώσει και προετοιμάσει ο ίδιος. Είναι ικανός στο μοίρασμα του χρόνου συμμετοχής και στην εφαρμογή της κυκλικής χρησιμοποίησης (rotation), προκειμένου να μην «καίει» κάποιους ποδοσφαιριστές και να έχει σε αγωνιστική ετοιμότητα την πλειονότητα των παικτών του.

Αποδίδοντας προσοχή στο χαρακτήρα και στις οικονομικές απολαβές των τελευταίων συμβάλλει στη δημιουργία ομοιογενών και αρραγών αποδυτηρίων, ακριβώς όπως το πράττει με τη δίκαιη αντιμετώπιση κάθε ποδοσφαιριστή. Μόνο συμπτωματικό δεν είναι το γεγονός πως επί ημερών Γιοβάνοβιτς ούτε ψίθυρος δεν έχει ακουστεί για το αν αγωνίζονται οι καλύτεροι ή καταλληλότεροι. Για πολλούς αυτά ίσως θεωρούνται αυτονόητα σε ένα μεγάλο ποδοσφαιρικό σύλλογο, η πραγματικότητα ωστόσο έχει διδάξει το αντίθετο. Κατά κανόνα μάλιστα η επίδραση ενός προπονητή σε τέτοια ζητήματα καταδεικνύεται μόνον μετά την απομάκρυνσή του, όταν το κλίμα εντός της ομάδας χαλά επικίνδυνα.

Επαναλαμβάνεται προς αποφυγή παρεξηγήσεων: ο Σέρβος δεν είναι ο τέλειος προπονητής. Έχει ατέλειες, μειονεκτήματα, κουσούρια, εμμονές, ιδιοτροπίες. Ποιος όμως δεν έχει τέτοιες στην πιάτσα; Το ζήτημα είναι στη ζυγαριά των συν και των πλην η πλάστιγγα να γέρνει στην πρώτη πλευρά και αυτό να είναι προς όφελος της ομάδας. Ποιος αλήθεια δύναται να ισχυριστεί ότι εν τη παρουσία του Γιοβάνοβιτς ο ΑΠΟΕΛ δεν έχει προοδεύσει και δεν έχει παρουσιάσει επιτυχίες;

Σίγουρα όχι η διοίκηση και ο κόσμος των «γαλαζοκιτρίνων». Και όσο ο 49χρονος αντιλαμβάνεται πως το έργο του χαίρει αναγνώρισης από αυτούς δεν έχει λόγο να προβληματίζεται για το μέλλον του. Το μαρτύρησε άλλωστε και στη προχθεσινή συνέντευξη Τύπου διαψεύδοντας τις φήμες ενός (τρίτου) γυρισμού στον Ηρακλή και διακηρύσσοντας πίστη και αφοσίωση στον ΑΠΟΕΛ. Λογικό. Το «επιστροφές-καταστροφές» είναι ωραίο να το ακούς και να το τραγουδάς. Όχι να το ζεις.

Δημοσιεύτηκε στην ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ