Στις αρχές της εβδομάδας ο ισπανικός ραδιοφωνικός σταθμός Cadena SER αποκάλυψε ότι το καλοκαίρι του 2014 (μετά το Παγκόσμιο Κύπελλο στη Βραζιλία) ο Νεϊμάρ θα μετακομίσει στην Μπαρσελόνα έναντι αποζημίωσης 58 εκατομμυρίων ευρώ, εκ των οποίων το ένα τέταρτο (14,5) έχει σταλεί ήδη στη Σάντος ως προκαταβολή-καπάρο. Μάλιστα η συμφωνία φέρεται να κλείστηκε κατόπιν επιθυμίας του 20χρονου Βραζιλιάνου επιθετικού και του πατέρα του και κόντρα στη βούληση του ατζέντη Βάγκνερ Ριμπέιρο.
Το ενδιαφέρον των Καταλανών για έναν παίκτη που πλασάρεται ως “the next best thing” και που «πολιορκήθηκε» στενά και από τη Ρεάλ Μαδρίτης ή το ύψος της αποζημίωσης δεν εκπλήσσουν ούτε ξενίζουν στην εποχή της πλήρους εμπορευματοποίησης του ποδοσφαίρου. Αποκτούν ωστόσο άλλη σημασία, αν συνδεθούν με την οικονομική πολιτική της συντριπτικής πλειονότητας των ισπανικών συλλόγων που τους έχει φέρει στο χείλος του αφανισμού.
Και με τη βούλα
Ήδη από το περασμένο καλοκαίρι είχαν εμφανιστεί πλείστα δημοσιεύματα και τοποθετήσεις ειδημόνων που αναφέρονταν στα γιγαντιαία και διαρκώς αυξανόμενα χρέη των ισπανικών ομάδων. Ακόμη κι όσοι είχαν επιλέξει να τα προσπεράσουν ή να μην εμβαθύνουν, υποψιάστηκαν ότι κάτι δεν πήγαινε καλά, όταν τον περασμένο Αύγουστο αναβλήθηκε η πρώτη αγωνιστική ένεκα απεργίας των ποδοσφαιριστών που διεκδικούσαν την πληρωμή των δεδουλευμένων τους.
Η κατάσταση μπαλώθηκε πρόχειρα, ως είθισται να συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις, όμως το θέμα επανήλθε δυναμικά στο προσκήνιο, όταν σε ερώτημα βουλευτή της αντιπολίτευσης η επίσημη κυβερνητική θέση ήταν πως τα συνολικά χρέη του ισπανικού ποδοσφαίρου -προς εφορία, ασφαλιστικούς φορείς, οικονομικές υπηρεσίες, παίκτες- ξεπερνούν τα 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ!
Αύξηση 25% σε μια τετραετία
Σχεδόν το ένα πέμπτο (752.297.357 ευρώ) αυτού του ιλιγγιώδους ποσού αφορά τις οφειλές προς την εφορία, στην οποία οι σύλλογοι πρώτης κατηγορίας χρωστούν 489.930.880 ευρώ, οι αντίστοιχοι της Σεγούνδα 184.180.499 ευρώ και αυτοί των υπολοίπων κατηγοριών 78.185.978 ευρώ.
Το τόσο διαφημιζόμενο από την UEFA, Financial Fair Play, υποτίθεται πως θα λειτουργούσε αποτρεπτικά στη διόγκωση των χρεών, ωστόσο η πράξη γελοιοποιεί τη θεωρία, αφού την περασμένη τετραετία οι οικονομικές εκκρεμότητες των ισπανικών ομάδων προς την εφορία παρουσίασαν αύξηση της τάξης του 25%!
Η ισπανική λίγκα, η ένωση των επαγγελματικών συλλόγων (πρώτης και δεύτερης κατηγορίας, δηλαδή), επιχείρησε να καθησυχάσει τα πνεύματα υπογραμμίζοντας ότι για το εν λόγω χρέος έχουν γίνει διακανονισμοί και οι δόσεις καταβάλλονται κανονικά, λησμόνησε ωστόσο να τοποθετηθεί για την ετήσια αύξηση των οφειλών που οδηγεί σε διόγκωση των χρεών.
Κι αν τα χρέη προς την εφορία δημοσιοποιήθηκαν με ακρίβεια… σεντ του ευρώ, οι οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία καλύπτονται από πέπλο μυστηρίου, αφού η κυβέρνηση αξιώνει δικαστικές αποφάσεις, προκειμένου να κοινοποιήσει τα ακριβή ποσά.
Κόντρα αιωνίων και στα χρέη
Το ίδιο ισχύει και για τα συνολικά χρέη των συλλόγων, για τα οποία ωστόσο τα ισπανικά Μ.Μ.Ε. έχουν διαμορφώσει ήδη μια αρκετά αντιπροσωπευτική εικόνα. Βάσει αυτής οι συνολικές οικονομικές εκκρεμότητες της Ρεάλ ανέρχονται σε 660 εκατομμύρια ευρώ, της Μπαρσελόνα σε 548, της Βαλένθια σε 470 και της Ατλέτικο Μαδρίτης σε 452, ενώ ήδη τέσσερις σύλλογοι (Μαγιόρκα, Σαραγόσα, Σπόρτινγκ, Σανταντέρ) έχουν δηλώσει οικονομική αφερεγγυότητα και υπαχθεί σε καθεστώς οικονομικής διαχείρισης.
Η ουσιώδης επισήμανση εν προκειμένω είναι ότι οι γίγαντες από Μαδρίτη και Βαρκελώνη είναι οι μόνοι που έχουν τη δυνατότητα να πληρώνουν κανονικά και έγκαιρα τις δόσεις τους, συνεπώς και να συγκεντρώνουν ρεαλιστικές επιβίωσης από την οικονομική λαίλαπα. Αυτή η δυνατότητα οφείλεται σε πολύ μεγάλο μερίδιο τόσο στην προώθησή τους στην ασιατική αγορά όσο και στην απομύζηση του τηλεοπτικού κορβανά, όπου εκμεταλλευόμενοι την απουσία κεντρικής διαχείρισης των δικαιωμάτων καρπώνονται ποσοστό άνω του 50% του συνολικού ποσού εκμηδενίζοντας πρακτικά τη σημαντικότερη πηγή εσόδων στο σύγχρονο ποδόσφαιρο για τους υπόλοιπους 18 συλλόγους!
Αυτός άλλωστε είναι ο βασικός λόγος που τα τελευταία χρόνια η Πριμέρα Ντιβισιόν έχει εξελιχθεί σε μια γιγαντομαχία μεταξύ των δύο για τον τίτλο και σε μια κούρσα αποφυγής του υποβιβασμού, στην οποία εμπλέκονται δέκα ή και δώδεκα ομάδες…
Οι αιτίες του κακού
Για το ανεξέλεγκτο χάος στα ταμεία των ισπανικών συλλόγων ευθύνονται όμως τόσο οι ελλιπείς οικονομικοί έλεγχοι και άλλες βασικές ελλείψεις του συστήματος όσο και η αποτυχία του μοντέλου του ποδοσφαιρικού συλλόγου ως ανώνυμη εταιρεία, η οποία -αντί για σοβαρό οικονομικό προγραμματισμό- κάνει όνειρα για επερχόμενες θρυλικές επιτυχίες και κάποια στιγμή αποτυγχάνει λόγω ανικανότητας, μεγαλομανίας, απάτης -ή και των τριών.
Βλαπτικοί έχουν αποδειχθεί επίσης οι διακανονισμοί των χρεών προς την εφορία. Χωρίς τον φόβο ποινών οι σύλλογοι καταπατούν τον νόμο που τους υποχρεώνει να καταβάλλουν στην εφορία το ήμισυ των απολαβών κάθε ποδοσφαιριστή τους και μεταθέτουν τις πληρωμές για αργότερα συσσωρεύοντας χρέη.
Ταυτόχρονα πλήττουν σημαντικά τα κρατικά έσοδα, δεδομένου ότι το 90% των παικτών της Πριμέρα Ντιβισιόν εισπράττει ετησίως άνω των 300.000 ευρώ και το υπόλοιπο 10% μεταξύ 175 και 300.000 ευρώ, άρα η εφορία χάνει κάθε χρόνο ιδιαίτερα παχυλές εισφορές από τους συλλόγους.
Βοήθεια υπό προϋποθέσεις
Εν μέσω παρατεινόμενης οικονομικής ύφεσης, στην οποία επιχειρήσεις και νοικοκυριά δοκιμάζουν καθημερινά τις αντοχές τους, η κυβέρνηση της χώρας αδυνατεί πλέον να κάνει τα στραβά μάτια στην ανεύθυνη και προκλητική οικονομική πολιτική των ποδοσφαιρικών συλλόγων. Από την άλλη, η μαζική χρεοκοπία τους δεν είναι συμφέρουσα λύση, αφού οι πολυάριθμοι πιστωτές θα χάσουν τα οφειλόμενα.
Η κατάσταση απαιτεί λεπτούς χειρισμούς και το κράτος είναι διατεθειμένο να τείνει χείρα βοηθείας στις ομάδες. Μεταξύ των προτάσεων που έχουν πέσει στο τραπέζι είναι η αύξηση του μεριδίου τους από τα έσοδα του ΠΡΟ-ΠΟ ή η εκχώρηση μεριδίου από τα έσοδα του διαδικτυακού στοιχήματος. Σε κάθε περίπτωση, όμως, αναγκαία συνθήκη είναι η χρησιμοποίηση αυτών των χρημάτων για την εξόφληση των χρεών και όχι για νέες σπατάλες.
Ευρισκόμενοι με την πλάτη στον τοίχο και το μαχαίρι στο λαιμό η συντριπτική πλειονότητα των συλλόγων εμφανίζεται έτοιμη να βάλει ως εγγύηση τα κέρδη από τις πωλήσεις παικτών και τη διάθεση εισιτηρίων, καθώς και μέρος των τηλεοπτικών δικαιωμάτων. Εξελίξεις αναμένονται προσεχώς…
Δημοσιεύτηκε στην ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ